Владата годинава им вети сто милиони евра на општините, ги повика локалните власти да аплицираат, а потоа се склучија договори. Но, ниту проектите, ниту договорите се објавени, ниту е јавно достапно колку од тие стотина милиони евра ќе се потрошат годинава.
Од она што самите го проверивме, и во институциите што ги даваат парите и во институциите што треба да ги добијат парите, се чини дека парите ќе бидат потрошени.
За џепарлак од очекуваните сто милиони евра
Општина Тетово доби одобрение за три проекти кои ќе ги финансира Владата како дел од стоте милиони евра наменети за општинските инфраструктурни проекти за оваа година.
Еден од проектите е преземање на главниот цевковод од тетовскиот водовод. Втората е за реконструкција на водоводната мрежа во населбата кај улицата „Вонвардерска“. Третиот проект е за изградба на комплетно нов објект на СОУ „Ѓош Стојски – Емберс“.
Градоначалникот Биљал Касми вели дека внимателно избрал за кои проекти да аплицира.
„Имаше неколку принципи. Првично, потребите на градот и граѓаните. А во однос на она што претходно го споменав, еден од главните проблеми со кои се соочуваше Тетовиќи беше водоснабдувањето и затоа решивме да инвестираме во подобрување на водоводната мрежа. до 06:01 до 06:28 Што се однесува до училишните проекти, зборуваме за некои училишта кои сè уште се во привремени згради, како што ги знаеме, во колиби, а ние оценивме “
Вели градоначалникот на општина Тетово Биљал Касми.
Сепак, реализацијата на проектите е во рана фаза и извесно е дека на терен ќе се работи до крајот на годинава. Тоа значи дека Тетово нема да одземе ниту денар од парите што владата ги одвои со ребалансот на буџетот за 2024 година.


„Во зависност од временските услови, ќе инсистираме овие проекти да започнат што е можно поскоро бидејќи во 2025 година ќе започнеме со процесот на аплицирање и потпишување договори за 2025 година и тоа ќе создаде ситуација да имаме средства за 2025 година за овие две години, 2024 и 2025 година, и тоа не обврзува да нагласиме дека економските двигатели, компаниите кои ги реализираат овие проекти, Ќе направи, таа исто така ќе ја преземе одговорноста да ги оствари за многу кратко време“,
– додаде Касми.
Од друга страна, општина Скопје Центар аплицираше со два проекта, а еден беше одобрен. Се однесува на втората етапа од реконструкција на салата „Работники“ во Градски парк. Проектот кој не е одобрен е за партерно уредување на хортикултурата и зелениот пазар.
„За што немаме потпишано никаков договор и се уште не сме добиле никакво појаснување за тој дел од владата и министерствата. Но бидејќи се уште не е потпишан, мислам дека нема да биде одобрен до крајот на годинава. Ќе можат да се сретнат“.
изјави Горан Герасимовски – градоначалник на општина Центар.
И оваа општина годинава нема да почне да троши пари за одобрениот проект. Јавните набавки се уште не се препишани.


„Да се претпостави дека не е објавено, тоа дефинитивно нема да се случи. Не само јас, туку и пред неколку месеци кажавме дека на поголем дел од самите општини им треба време да објават јавни набавки, да направат измени и дека етапно ќе се завршуваат многу мал дел од финансиските средства планирани за оваа година. општини“,
Тој мисли.
Се обративме до други десет општини, од кои девет одговорија. Ги прашавме за колку и какви проекти се санкционирани, во која фаза на реализација се и колку пари ќе потрошат до крајот на годината.
Повеќето општини што ни одговорија склучија договори со релевантни министерства, направија измени во планот за јавни набавки за 2024 година и распишаа тендери, но годинава нема да почнат да ги спроведуваат на терен, а со тоа нема да потрошат ништо. Оваа буџетска година.


Но, постојат и некои исклучоци. На пример, општина Богданци, на која и е одобрена два проекта, годинава нема да започне никакви активности.
„…истите (т.н. проекти) ќе бидат вклучени во годишниот план за јавни набавки за 2025 година. Според тоа ќе се спроведуваат тендерски постапки, избор на најповолен понудувач, склучување договори и активности на терен. во текот на 2025 година.
Велат од општина Богданци.
Од општините кои ни одговорија, пари од државниот буџет за годинава ќе вади само Битола. Ова е за проекти што ги реализираат локални јавни претпријатија, така што нема потреба од тендер. Па, министерствата одобрија 16 проекти за Битола и за дел веќе се распишани јавни набавки.
„Договорите се склучени само со јавни претпријатија кои ќе започнат со активности на почетокот на идната градежна сезона Имајќи ги предвид досегашните одговори, активностите не се започнати, а во контекст на тоа дали ќе ги добиеме планираните средства до крајот. на годината ќе почне да се троши, ве известуваме дека до крајот на календарската година на јавноста претпријатието ќе и исплати 160.000 евра.
Велат од општина Битола.
Се обративме и до шесте министерства до кои беа доставени проекти – за транспорт, за спорт, за образование, за социјала, за култура и за животна средина. Одговорот не ни го дадоа само од околината.
Министерството за транспорт одобри најголем број општински проекти – 225. Министерството за образование одобри седум. Толку од Министерството за спорт. Министерството за социјална политика, демографија и млади има четири проекти, а Министерството за култура и спорт има вкупно пет проекти.
На нашите прашања колку да платиме, само од Министерството за образование ни одговорија колку пари очекуваат да подигнат годинава.
„Досега се исплатени 112 илјади евра Повратот на средствата продолжува и во наредната календарска година.
велат од Министерството за образование.
Другите министерства не дадоа конкретни бројки и велат дека исплатата на средствата зависи од динамиката со која општините ги реализираат проектите. Пример за тоа е одговорот што го добивме од Министерството за спорт.
„Бидејќи се уште се во тек постапките за јавни набавки за повеќето проекти, најголемиот дел од средствата ќе бидат префрлени во 2025 година, односно откако општините ќе склучат договори со изведувачите.
– велат од Министерството за спорт.
Кога станува збор за транспарентноста на процесот, ниту едно од шесте министерства не објави договори со општините на своите веб-страници, иако повеќето укажаа дека доколку ги прашаме, ќе ги достават. Се обидовме со Министерството за образование, од каде ги добивме сите седум договори.
Министерката за финансии Гордана Дмитриевска-Кочоска во неодамнешното интервју за „360 степени“ го бранеше начинот на кој владата комуницираше со јавноста за проектот кој предвидува сто милиони евра за општински инфраструктурни проекти за 2024 година.
360˚: Зошто уште зборувате за стотици милиони евра за општините? …Дали треба да бидете пофер и поправилни? Имаш околу 75 милиони евра, велиш дека имаш екстра пари за државни функции итн. Но, реално, бидејќи кажавте дека ќе платите при опоравување, до крајот на годината ќе добиете многу помалку од 75 милиони евра.
„Ако зборуваме вака, да се запрашаме 33 години, како да комуницираме? И се согласувам, ако гледаме така, многу е дискутабилно затоа што бројките на сличен начин ги соопштувала секоја претходна влада. Има огромна разлика помеѓу јавните набавки и планирањето и буџетот на јавните набавки. И тука треба сите да се согласиме. Но, законот, како што велат претходните министри за финансии, подразбира дека кога планирате одредена инвестиција или договор, мора да имате планирани пари во буџетот. И сега се согласувам – смешно е, но велат дека треба да ги планираш, а ние ги планиравме. „Дали ќе се реализираат или не, ќе видиме до крајот на годината.
360˚: Но, знаете и дека нема да се реализираат.
„Се согласувам“,
Гордана Дмитриевска-Кочоска – министер за финансии (изјавена 12.11.2024 година).
Министерот не проценил колку од тие средства ќе им бидат префрлени на општините до крајот на годинава.


„Не можам да знам. Нека потпишат договор, па да видиме. Друга работа е што ако зборуваме за инфраструктура за изградба на тој пат, тогаш тоа е доста брзо. Велевме дека станува збор за проекти кои се целосно готови и на кои може да се работи веднаш, по склучувањето на договорот. Сега, ако зборувате за одреден пат, реализацијата ќе се случи многу побрзо. Но, ако зборуваме за проширување на училиште, тоа е веќе тука… така што не можам да кажам ништо однапред. Да го погледнеме договорот.
360˚: Сега се враќаме на првичното прашање, кога велите 100 милиони евра годинава за општините, а вистинското прашање е 20 или 30 милиони до крајот на годината, дали всушност ќе ги префрлите, колку е соодветно? тој во комуникацијата со јавноста?
„Одговорив на вашето прашање. Воопшто нема разлика во нашето однесување. Ние ги следиме законите какви што се. Ние го правиме истото како што пишуваа и следеа претходните министри.
одговори тој.
Дмитриевска-Кочоска вели дека во буџетот за 2025 година за оваа намена се предвидени 250 милиони евра, иако целата сума не може да се распореди по министерства. Тешко е да се очекува дека сите најавени средства ќе се добијат од истите причини како годинава, иако 2025 година е изборна, особено за градоначалници и советници.